Seen from Space: Chatbots en nieuws, er zijn grenzen

“45% onjuistheden of fouten van allerlei aard”: dat is de beoordeling van een recent Europees onderzoek betreffende de “integriteit” van nieuws (met andere woorden: de juistheid, het respecteren van de broninhoud en het bestaan van effectieve bronnen) die door conversational agents wordt verstrekt. Er zijn verschillen tussen de platforms, maar geen enkele agent levert vlekkeloze prestaties.

“Als zogenoemde ‘journalisten’ hebben robots dus nog heel wat te leren”, aldus de UER die het onderzoek publiceert.

Maar wat stellen conversational agents eigenlijk voor als nieuwsbron in België?

Volgens het Digital News Report (DNR) van het Reuters Institute for the Study of Journalism in Oxford stelde 5% van de Belgen van 18 jaar en ouder dat ze in de afgelopen week gebruik hadden gemaakt van conversational agents.

Dat cijfer van 5% dat in januari-februari van dit jaar opgetekend werd door het DNR, werd bevestigd door de Social Media-enquête van het Europees Parlement in juni 2025 (al was de vraagstelling niet identiek: het Europese onderzoek sprak over “de bronnen die worden gebruikt om nieuws te verkrijgen over sociale en politieke onderwerpen” en werd uitgevoerd bij een steekproef van personen van 15 jaar en ouder).

Voor het DNR bedraagt het gemiddelde gebruik van conversational agents als nieuwsbron 7% voor de 48 onderzochte landen.

Als het DNR zijn respondenten echter vraagt naar hun belangrijkste informatiebron voor nieuws (slechts één antwoord mogelijk), daalt het aandeel dat zegt een chatbot te gebruiken voor nieuws in België tot minder dan 1%. Wereldwijd ligt dat aandeel overigens niet veel hoger.

Als we de groep van niet-exclusieve gebruikers van chatbots in België nader bekijken, zien we – zoals overal – een sterke vertegenwoordiging van jongeren, vooral jonger dan 35 jaar. Ook is er een zekere oververtegenwoordiging van mannen, hoogopgeleiden en mensen met hoge inkomens (die vaak tot dezelfde groep behoren). Dat is op zich niet verrassend.

We kunnen de gebruikers van “chatbots” ook analyseren naar hun vertrouwen in informatie in het algemeen. Wat dan opvalt, is dat hun vertrouwen vergelijkbaar is met dat van de Belgische bevolking in het geheel, met een klein verschil: 31% van de gebruikers van conversatieagenten zegt het eens te zijn met de uitspraak “Ik denk dat de meeste informatie meestal betrouwbaar is”, tegenover 39% bij alle Belgische respondenten in het DNR.

Kortom: gebruikers van chatbots zijn (maar) een klein beetje kritischer dan de Belgische volwassen bevolking in het algemeen.

De toekomst zal uitwijzen of de verwachte groei van het aantal gebruikers hand in hand zal gaan met een duidelijke verbetering van de “integriteit” van de prestaties van de chatbots die zij gebruiken. Voorlopig blijven de prestaties van chatbots met betrekking tot nieuws beperkt, zowel wat hun gebruikers als hun betrouwbaarheid betreft.

Bron: Space
Auteur: Bernard Cools
E-mail: [email protected]
Telefoon: 02-6635733
Redactie: MM.